Wat is een adembal? Uitleg, gebruik en tips voor ouders en zorgprofessionals

Rust in een bolletje – Hoe een adembal helpt bij ontprikkelen, ontspannen en focussen

Soms is het even teveel. Te veel geluid, te veel prikkels, te veel spanning in een lijfje dat eigenlijk alleen maar wil spelen, leren of tot rust komen. Voor kinderen met autisme, ADHD of sensorische gevoeligheid kan het dagelijkse leven intens binnenkomen. En eerlijk? Ook volwassenen voelen het soms tot in hun schouders. De adem zit hoog, het hoofd is vol. Wat dan kan helpen, is iets heel simpels. Iets wat je kunt vasthouden, zien, voelen én op een natuurlijke manier helpt vertragen: de adembal, ook wel bekend als de breathing ball of Hoberman sphere.

Wat is een adembal eigenlijk?

De adembal is een kleurrijke, uitschuifbare bol die je in en uit kunt duwen – een beetje zoals een harmonica. Als je hem langzaam openvouwt, lijkt hij te ‘ademen’. De beweging nodigt uit tot vertragen. Als jij of je kind meedoet met het ritme van de bal – inademen bij het openen, uitademen bij het sluiten – ontstaat er vanzelf rust. Zonder druk, zonder woorden. Alleen adem en aandacht.

Voor kinderen is het vaak een fascinerend object om naar te kijken. De vloeiende, ritmische bewegingen intrigeren niet alleen kinderen, maar ook volwassenen. De bal maakt de ademhaling visueel, wat het bijzonder geschikt maakt voor kinderen die baat hebben bij structuur en visuele ondersteuning – zoals bij autisme, hoogbegaafdheid of een verhoogde gevoeligheid voor prikkels.

Waarom werkt de adembal zo goed?

De kracht zit ’m in eenvoud. Als je rustig ademt op het tempo van de bal, gebeurt er iets bijzonders in je lijf. Het voelt alsof de spanning langzaam wegvloeit. Die diepe, rustige ademhaling helpt je lichaam letterlijk te schakelen van 'aan' naar 'ontspan'.

Ook wetenschappelijk weten we dat deze manier van ademhalen een kalmerend effect heeft op je zenuwstelsel. Het stimuleert een belangrijke zenuw, de nervus vagus, die als het ware het 'rempedaal' van je stresssysteem is. Daardoor voel je je na een paar ademhalingen vaak al rustiger, helderder en meer in balans.

Voor hoogbegaafde kinderen (of gewoon nieuwsgierige denkers) kun je uitleggen dat de adembal lijkt op een visuele weergave van hoe onze longen werken. Als we inademen, zetten de longen uit; bij het uitademen krimpen ze weer. Zo bevordert de bal niet alleen ontspanning, maar ook zelfbewustzijn en lichaamsbesef.

Voor wie is de adembal geschikt?

De adembal is een veelzijdig hulpmiddel dat in verschillende situaties en bij diverse doelgroepen inzetbaar is:

• Kinderen met autisme of ADHD – als hulpmiddel bij zelfregulatie en stressverlichting.

• Kinderen met een hoge gevoeligheid of overprikkeling – ter ondersteuning van prikkelverwerking.

• Hoogbegaafde kinderen – als visuele uitleg over ademhalingspatronen en de werking van de longen.

• Leerlingen in de klas – voor een gezamenlijk rustmoment of focusmoment met de leraar.

• Kindercoaches, kindertherapeuten en ergotherapeuten – binnen coachingstrajecten, therapie of sensorische integratie.

• Ouders thuis – als rustritueel of hulpmiddel bij het slapengaan.

• Volwassenen – bij mindfulness, yoga of ademhalingstrainingen.
  
  

Hoe gebruik je een adembal?

Het mooie van de adembal is dat je er direct mee aan de slag kunt. Maar voor wie wat houvast wil, zijn dit fijne manieren om hem in te zetten:

1. Samen ademhalen

Ga tegenover je kind zitten. Jij opent de bal langzaam terwijl je samen diep inademt door de neus. Sluit de bal langzaam en adem samen uit via de mond. Herhaal dit drie tot vijf keer. Dit werkt kalmerend én verbindend.

2. De adembal als ‘pauzeknop’

Heeft je kind moeite om tot rust te komen? Zet de bal in als ‘pauzemoment’. Even stoppen, zitten, kijken en ademen. Ook in de klas of op de BSO kan dit wonderen doen.

3. Voor het slapengaan

Leg de bal op de borst van je kind terwijl het ligt. Laat het kind zelf het ritme bepalen van openen en sluiten. De beweging geeft een zacht tegengewicht, wat vaak een veilig en regulerend gevoel geeft.

4. Binnen yoga of mindfulness

Gebruik de adembal tijdens kinderyoga of mindfulness-oefeningen. Ze kunnen bijvoorbeeld hun ademhaling volgen terwijl ze in kleermakerszit zitten of een rustige houding aannemen.

5. Uitleggen hoe adem werkt

Gebruik de adembal als metafoor voor de werking van de longen. Een prachtige manier om abstracte kennis tastbaar te maken, bijvoorbeeld in gesprekken met nieuwsgierige of hoogbegaafde kinderen.

Extra speeltip: bellen blazen met de adembal

Wist je dat je de adembal ook als bellenblaasinstrument kunt gebruiken? Vul een bak met bellenblaassop, dompel de bal onder, haal hem voorzichtig omhoog en zwaai ermee in de lucht. Door de open structuur blijven er zeepbellen hangen die bij beweging loslaten. Het is een magisch gezicht én een speelse manier om motoriek, aandacht en ademhaling te combineren.

Tips voor gebruik in de praktijk

• Laat het kind zelf ontdekken hoe het de bal wil gebruiken – dat vergroot het gevoel van autonomie.

• Zet de bal zichtbaar neer in een 'ontprikkelhoekje' thuis of in de klas.

• Gebruik hem ook preventief, dus vóór een stressmoment of overgang.

• Combineer met andere rustgevende materialen zoals fidgets, een wiebelkussen of verzwaringsmateriaal.

Bij Toys and Tools vind je naast de adembal ook andere hulpmiddelen om te ondersteunen bij ontspanning en focus. Hulpmiddelen die geschikt voor thuis, in de klas of tijdens therapie. We adviseren je graag bij onze hulpmiddelen.

Ontdek onze adembal en ervaar zelf hoe iets kleins zó’n groot verschil kan maken voor rust, focus en welzijn.