Opgelucht dat het schooljaar erop zit? Met deze inzichten kom jij het nieuwe schooljaar goed door

De zomervakantie is begonnen. Je hebt je klas uitgezwaaid, het lokaal opgeruimd, en met een diepe zucht plof je op de bank. Het was een pittig jaar. Een klas vol kinderen met veel ‘aan’-energie, drukte, emoties en momenten waarop je dacht: hoe krijg ik hier grip op?

Misschien had je een paar kinderen waar je maar geen vat op kreeg. Die steeds uit hun stoel kwamen, niet leken te luisteren, over prikkels leken te struikelen – en je wist gewoon niet meer wat je moest doen. Je gaf alles wat je had, maar het voelde soms alsof je aan het dweilen was met de kraan open.

Herkenbaar? Dan ben je niet alleen.

Deze blog is voor jou – de betrokken leerkracht die het écht goed wil doen. Die zoekt naar rust, begrip en handvatten. Die even op adem wil komen in de zomer, maar stiekem al nadenkt over hoe het volgend schooljaar rustiger kan starten. Goed nieuws: met de juiste inzichten in sensorische informatieverwerking (SI) leg je een krachtige basis om beter te begrijpen waarom kinderen doen wat ze doen – en wat jij kunt doen om rust in de klas te brengen.

Wat is sensorische informatieverwerking (SI)?

Sensorische informatieverwerking is het proces waarmee de hersenen prikkels uit het lichaam en de omgeving ontvangen, filteren en interpreteren. Geluid, licht, aanraking, beweging – alles komt binnen via de zintuigen.

Sommige kinderen verwerken die prikkels anders dan gemiddeld. Dat betekent niet dat ze lastig zijn, maar dat hun brein anders werkt. Ze reageren sneller, trager, heftiger of juist helemaal niet op prikkels. En dat uit zich in gedrag.

Hoe herken je signalen van sensorische over- of onderprikkeling?

Sommige kinderen lijken nooit stil te kunnen zitten, wiebelen continu op hun stoel of friemelen met alles wat los en vast zit. Anderen dromen juist weg, trekken zich terug of raken snel overstuur. Wat op het eerste gezicht lijkt op lastig gedrag, zijn vaak signalen van over- of onderprikkeling. Gelukkig kun je daar als leerkracht veel in betekenen – vooral met de juiste hulpmiddelen.

Beweging nodig?
Een kind dat wiebelt, schuift of op z’n knieën zit, zoekt vaak extra bewegingsprikkels. Geef hem of haar bijvoorbeeld een wiebelkussen, een foot roller of een wiebelkruk. Dat helpt om de zintuigen te reguleren zonder de concentratie te verliezen.

Friemelen en bijten
Kinderen die alles in hun mond stoppen of aan pennen kauwen, zoeken orale of tactiele input. Ze kauwen om hun prikkelverwerking te reguleren. In plaats van dat te verbieden, kun je ze helpen met een kauwsieraad of een stille fidget. Dat geeft rust én voorkomt schade aan spullen.

Snel boos of overstuur
Is een leerling regelmatig boos, snel gefrustreerd of barst hij of zij in huilen uit zonder duidelijke reden? Dit kan duiden op overprikkeling. Met een concentratiescherm, visuele timer of gehoorbeschermers bied je structuur, voorspelbaarheid en rust.

Zoekt veiligheid of sluit zich af
Sommige kinderen trekken zich terug, verstoppen zich of lijken er ‘niet bij’ te zijn. Dat zijn tekenen dat ze overbelast zijn. Help ze met een verzwaringsknuffel, een tril- of vibratiekussen of een rustige werkplek.

Zintuiglijke ontspanning nodig?
Voor kinderen die snel overprikkeld raken of hun aandacht verliezen, kunnen toverstaven,  of massageballen zorgen voor ontspanning en focus.

Door niet alleen naar het gedrag te kijken, maar ook naar de sensorische behoefte erachter, kun je kinderen écht beter begrijpen én begeleiden. Zo creëer je rust in de klas – en ruimte om te leren.

Jouw rol: hoe klein gedrag grote effecten kan hebben

• Kijk eerst naar de oorzaak van gedrag – niet afstraffen.

• Introduceer hulpmiddelen geleidelijk, na observatie of overleg met ouders/collega’s.

• Blijf monitoren en pas regelmatig aan – elk kind is uniek.

Sensorisch denken = kinderen zien zoals ze zijn

Misschien heb je een kind in je klas dat steeds “opstandig” reageert. Of zich afzondert. Of zich vastklampt. Wat als dat geen karaktertrek is, maar een reactie op een zintuiglijk overvol systeem?

Sensorisch kijken leert je: gedrag is communicatie. En als je begrijpt wat het kind je probeert te vertellen, kun je daarop afstemmen.

Tip van een leerkracht (groep 6):

"Ik had een leerling die telkens uit het niets boos werd of begon te huilen. Eerst dacht ik: wat is er toch aan de hand? Pas toen ik meer leerde over sensorische prikkelverwerking, viel het kwartje. Ik ben met een timer en een verzwaringsknuffel gaan werken en gaf hem elke dag even een rustige startplek. Het verschil was zó groot: hij kon zich beter reguleren, ik begreep hem beter, en de sfeer in de klas werd rustiger."

Waarom je dit juist nú wilt lezen

De zomervakantie is hét moment voor heroriëntatie. Niet alleen om uit te rusten, maar ook om straks sterker van start te gaan. Dit blog helpt je alvast op weg, zodat je straks niet wéér aan het eind van je Latijn zit.

Wil je meer informatie over welke hulpmiddelen je het beste kunt inzetten om kinderen met prikkelverwerkingsuitdagingen direct te ondersteunen, bel of mail ons.